همان طور که میدانید ماهی خاویار به عنوان یکی از گرانبها ترین انواع آبزیان پرورشی شناخته میشود. اما شاید برایتان سوال پیش آمده باشد و یا کنجکاو باشید که نحوه غذا دهی این نوع از ماهیان در حوضچه های پرورش ماهی و محاسبه جیره خوراک مورد نیاز آنها برای عملکرد و رشد سریعشان به چه صورت است؟ باید بگوییم که تمامی این موارد به نحوی در پروسه پرورش آبزیان و ماهیان خاویاری با شاخصی به نام ضریب تبدیل غذای ماهی خاویار رابطه مستقیم دارند. در ادامه مطالب به این خواهیم پرداخت که ماهیان خاویاری برای داشتن یک شاخص رشد مطلوب به چه چیز هایی نیاز دارند و نحوه محاسبه ضریب تبدیل غذای ماهی خاویار به چه صورت است؟
ماهیان خاویاری برای رشد به چه چیزی نیاز دارند؟
فهرست عناوین
برای تامین خوراک آبزیان باید توجه کنیم که از ترکیباتی استفاده کنیم که در آنها تمامی مواد مورد نیاز برای رشد ماهیان خاویاری به طور استاندارد در جیره غذایی روزانه آنها گنجانده شده باشد. برای مثال اگر نسبت مواد تشکیل دهنده خوراک خاویار مانند پروتئین، کربوهیدرات و چربی مناسب نباشد، پرورش دهندگان آبزیان به یک نتیجه مطلوب و شاخص رشد مناسب دست نخواهند یافت. برای مثال در صورتی که میزان پروتئین به کار رفته در تغذیه آنها مناسب و یا زیاد باشد اما انرژی مورد نیاز آنها با موادی مانند کربوهیدرات و چربی تامین نشده باشد، پروتئین داده شده به آنها به جای تشکیل بافت بدن ماهی و رشد آن، صرف تامین انرژی در ماهی خاویار میشود.
از طرف دیگر هم لازم به ذکر است که در میان خوراک لازم برای ماهیان خاویاری مانند کربوهیدرات و چربی، پروتئین از قیمت بالاتری برخوردار است و اگر پرورش دهنده ماهیان نتواند نسبت استانداردی را در خوراک ماهی خاویار، بین این مواد برقرار کند مجبور به صرف هزینه بالا در تولید غذای آبزیان خواهد بود. علاوه بر بحث هزینه و قیمت، باید یک سطح بهینه بین پروتئین، کربوهیدرات و چربی بر قرار شود تا کاتابولیسم پروتئین و چربی برای تامین انرژی روزانه ماهی کاهش یافته و انرژی و مواد مغذی لازم به وسیله سایر مواد زیستی به کار رفته در خوراک ماهی مانند کربوهیدرات تامین شود.
به طور عمده نحوه غذا دهی و مدیریت آن توسط پرورش دهندگان علاوه بر مبحث شاخص رشد، در پروسه تولید مثل و… هم، برای پرورش ماهیان خاویاری بسیار لازم و ضروری است که در تمامی این موارد، ضریب تبدیل غذای ماهی خاویار میتواند کمک شایانی به ما کند. باید ذکر کنیم که در پرورش آبزیان با تعداد بالا در حوضچه های پرورش آبزیان دسترسی ماهی به منابع غذایی با کیفیت بالا از امیت بسیار بالایی برخوردار است. علاوه بر ماهیان خاویاری، به تازگی پرورش دهندگان به صنعت اولید تاسماهیان روی آورده اند که با وجود کمبود اطلاعات در خصوص آنها لازم است تا پرورش دهندگان تمامی موارد ذکر شده را برای آنها هم رعایت کنند.
در زیر نیاز ماهیان خاویاری را به طور جزئی تر ذکر میکنیم:
- پروتئین و اسیدهای آمینه:
مناسب ترین میزان پروتئین و اسیدهای آمینه مورد نیاز برای رسیدن به حداکثر کارایی و رشـد، به ترتیب ۴۲ درصد و ۴۸ درصد میباشد.
البته تغذیه بچه ماهیان با درصد پروتئین ۴۸ تا ۵۰، به منظور کاهش هزینه در پرورش در دراز مدت و رسیدن به یک سیستم ایمنی مناسب توصیه میشود. - تامین انرژی:
۲/۳ درصد تا ۲/۵ درصد از انرژی غذای ماهی صرف تولید مدفوع میشود و با افزایش اندازه غذای روزانه، مقدار هدر رفتن انرژی غذا به صورت دفعی کاهش مییابد.
در شرایط تغذیه با حداکثر غذا روزانه به طور متوسط، ۹/۶۴ درصد انرژی، صرف متابولیسم و ۱/۳۵ درصد صرف رشد میشود. - کربوهیدرات:
گلوکز و مالتوز، نشاسته خام ذرت، فروکتوز، سوکروز و لاکتوز به صورت کربوهیدرات لازم در خوراک ماهیان مصرف میشود.
لازم به ذکر است که توان مصرف کربوهیدراتها در انواع ماهیان خاویاری با هم تفاوت دارد. - ویتامین ها و مواد معدنی:
1- کولین
2- ویتامینC
3- ویتامین E
4- یک ماده معدنی به نام ( سلنیوم )
ضریب تبدیل غذای ماهی خاویار به چه معنا است؟
یافتن ضریب تبدیل غذای ماهی خاویار یا نرخ تبدیل خوراک (FCR)، معیاری ضروری برای بودجه بندی هزینه خوراک آبزیان برای پرورش دهندگان است. زیرا به شما کمک میکندنا بفهمید که ماهیان چقدر از خوراک مصرفی روزانه خود را استفاده میکنند. ضریب تبدیل غذایی، صرفاً ورودی (خوراک) تقسیم بر خروجی (گوشت، شیر یا تخم مرغ) در یک شرکت تولید محصولات حیوانی و یا پرورشدهندگان آبزیان است. در کل این یک شاخص عملکرد کلیدی است که نشان میدهد حیوان چقدر غذا را به یک محصول تبدیل میکند.
نسبت تبدیل خوراک (FCR) عبارت است از:
FCR = وزن کل محصول تولید شده/ کل خوراک مصرفی